تربیت به روش خدا و پیامبر

روش پیامبر با خدا در تربیت فرق دارد. شاهدش اینکه پیامبر برای تربیت و هدایت ما حاضر است جان دهد: «لَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَّفْسَکَ أَلَّا یَکُونُوا مُؤْمِنِینَ»[1] ولی خدا جلوی او را می‌گیرد و می‌گوید: «إِنَّکَ لَا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَکِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَن یَشَاءُ».[2] خلاصه‌اش اینکه پیامبر، تو در تربیت و هدایت این مردم این‌قدر غصه نخور. کار را به ما بسپار که تو به‌اجبار نمی‌توانی کاری کنی. حالا تنها وظیفه پیامبر چیست؟ تذکر به وسیله قرآن:

نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا یَقُولُونَ؛ وَمَا أَنتَ عَلَیْهِم بِجَبَّارٍ؛ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن یَخَافُ وَعِیدِ[3]

ما به آنچه مى‌گویند داناتریم، و تو به‌زور وادارنده آنان نیستى؛ پس به[وسیله‌] قرآن هر که را از تهدید [من‌] مى‌ترسد پند ده.

راستی این تذکر به درد چه کسی می‌خورد؟ کسی که از قیامت و عذاب‌هایش بترسد؛ وگرنه، فایده بی‌فایده.