طنز لهو، طنز حکیمانه

[خوب بد جلف]

میلیاردی‌ترین فیلم‌های سینمایی در این سال‌ها فیلم‌های طنز بوده است. فیلم‌هایی که در دهه قبل هم مشابهش بود ولی فروش پایینی داشت. اما سینمای این دهه با یک مزیت رقابتی وارد شد و توانست گوی سبقت را از دهه قبل برباید و آن این بود که طنز این دهه با دست‌مایه قراردادن ارزش‌های اجتماعی بود. «ورود آقایان ممنوع» ارزش محیط‌های زنانه و تک‌جنسیتی را به بازی گرفت و پس از آن فیلم‌هایی مثل «گشت ارشاد» توانستند از حکومتی شدن این‌ مسائل سوء استفاده کنند.

در این بین فیلم‌هایی مثل «خوب، بد، جلف» روی کار آمد که کم‌تر وارد این دوگانه‌ها شد و صرفاً با قراردادن پلیس جدی در کنار دو دستیار بد و جلف توانست فضای طنز خود را بسازد.

با این حال، به نظر می‌رسد که سینمای طنز پر است از خنده‌های هجو یا لغو. آن‌جا که ارزش‌ها زیر سؤال می‌رود، خنده‌ها هجو است و آن‌جا که به بی‌ارزشی‌ها می‌خندیم، لغو. آنچه جایش خالی است، خنده حکیمانه است؛ خنده‌ای به ضد ارزش‌ها که بتواند ارزش‌ها را عزیز کند.