بارون جولیوس رویتر، یک یهودی انگلیسی موفق و ثروتمند بود؛ مثلاً در یک مورد قراردادش با دولت ایران توانست امتیاز ایجاد راه‌آهن و بهره‌برداری از همه معادن (همه ها! ذغال‌سنگ، نفت، مس و...) را به مدت طولانی 70 سال به دست آورد. به این منظور، او حق داشت زمین‌های مورد نیاز خود را به‌طور رایگان دریافت دارد، مصالح مورد استفادهاش را به‌طور مجانی تحویل گیرد و از پرداخت تمام حقوق و عوارض گمرکی معاف باشد. این قرارداد به علت تخلف در اجرای مفاد آن در زمان تعیین شده و همچنین دخالت روسیه (با تشکر از رقابت بیگانگان؛ عدو شود سبب خیر!)، هرگز به مرحله اجرا نرسید (و راه‌آهن ساخته نشد و اصلاً از اول هم نباید برای پیشرفت کشور امید به غرب می‌بستیم تا آن‌ها به ما فناوری راه‌آهن یا هسته‌ای و هر چیز دیگر بدهند) ولی بدنامی آن برای میرزا حسینخان مشیرالدوله، معروف به سپه‌سالار، صدراعظم ناصرالدین شاه ماند. البته دولت ایران بعدها، قرارداد دیگری به عنوان غرامت، با پسر رویتر منعقد کرد و از قِبَلِ آن، بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن ایران توسط وی تأسیس شد. به‌هرحال دشمن همواره دشمن است و زیاده‌خواهی می‌کند ولی جلوی مشیرالدوله‌ها را باید گرفت تا قراردادهای ننگین منعقد نکنند.
نظرات (۰)